Sinds 1 mei 2020 bezet een groep activisten een groot leegstand kantoorgebouw aan de Waldeck Pyrmontkade in het Haagse Zeeheldenkwartier (door locals ook wel Zeeroverskwartier genoemd). Met deze actie combineren ze een persoonlijk doel — woonruimteverschaffing, met een maatschappelijk doel — het blokkeren van de omstreden bouw van een hotel voor expats en rijke toeristen. In deze steunverklaring zetten we uiteen waarom BPW Den Haag deze actie toejuicht en de activisten een warm hart toedraagt. En tenslotte hoe jij deze actie kunt steunen natuurlijk!

De voormalige gebruikers van het pand waren Haagse steunorganisaties Jeugdformaat en Veilig Thuis, die door de hoge huurprijs genoodzaakt waren om te verhuizen. In 2019 werd het pand voor €4.210.000 verkocht aan het Amsterdamse beleggingsfonds RE:BORN Real Estate, die het plan heeft om er luxe short stay-appartementen voor expats te bouwen. Het is de zoveelste ontgoocheling uit de koker van een prestigieuze projectontwikkelaar, waar natuurlijk niemand onder de Haagse bevolking echt op zit te wachten — penthouses met uitzicht over een stad in een wooncrisis, pfff.. We kunnen natuurlijk allemaal lijdzaam blijven toekijken hoe 1% van de bevolking wonen steeds duurder, tijdelijker en onzekerder maakt — een andere mogelijkheid is in actie komen, en precies dat doen de Short Stay? No Way!-activisten. Ze hebben dit pand gekozen, omdat het illustrerend is voor de heilloze dwaling van de neoliberale vastgoed handel en wandel, die inmiddels op een regelrechte ramp voor de volkshuisvesting is uitgelopen.

Wie BPW zegt, zegt actieve bewonersondersteuning. Dat betekend dat onze strijd meestal een defensieve is — voor de acceptatie van onze basisrechten; ter voorkoming van o.a. huisuitzettingen. Ons doel is het behalen en behouden van directe zeggenschap en (woon)zekerheid, door solidariteit met bewoners in precaire woonsituaties. Dat is natuurlijk ontzettend belangrijk en effectief, maar in de praktijk worden we helaas vaak pas benaderd op het moment dat het feitelijk al te laat is voor het organiseren van buurtbewoners en het creëren van brede steun voor verzet, door middel van een kansrijk alternatief plan bijvoorbeeld. Het stemt daarom bijzonder hoopvol als er weer eens een actiegroep zoals Short Stay? No Way! opstaat, die een meer offensieve strijd voert. Want met alleen een attitude van ‘redden wat er nog te redden valt’ zullen we als beweging beslist niet verder komen. We zullen door middel van een diversiteit aan tactieken, vanuit verschillende specialismen en met vernieuwende ideeën aan de weg naar een menswaardig woonklimaat moeten timmeren. Short Stay? No Way! heeft haar actiecampagne met aandacht voor zichtbaarheid vormgegeven, met een fraai gevelspandoek, posters in de openbare ruimte, updates via social media en positieve outreach via de lokale kranten en radio.

De BPW is hoopvol over initiatieven die intimidaties, repressie noch rechtszaken uit de weg gaan om de woningcrisis aan de kaak te stellen en gedurfde alternatieven te bieden voor de pronkerige artist impressions die overal op billboards schitteren. Het mag toch immers niet vrij van kritiek blijven dat gemeenten zich blijven verkneukelen bij nog meer ‘rijkeluizenhuizen’, terwijl voor de meest urgent woningzoekenden en kwetsbare groepen binnen de samenleving dak- en thuisloosheid dreigt? Wil de overheid het geschatte tekort van 315.000 betaalbare huurwoningen werkelijk terugdringen in plaats van verder laten oplopen, dan is dit het moment om aan de noodrem te trekken.

De Short Stay? No Way!-activisten eisen met de kraak van het pand aan de Waldeck Pyrmontkade niet alleen een dak boven hun hoofd, maar bovendien zeggenschap over de manier waarop zij invulling aan hun bewoning geven. Sociale huisvesting betekend voor hen niet alleen een sociale huurprijs, maar ook dat de bewoning op een sociale manier is georganiseerd. Het democratiseren van onze huisvesting kan een belangrijke eerste stap zijn om meer zeggenschap over onze directe leefomgeving en grote veranderingen binnen buurt en stad te verkrijgen. We kunnen hierbij veel leren van de ervaringen van wooncoöperaties, gelegaliseerde kraakpanden en VrijCoop (geïnspireerd op het Duitse Mietshäuser Syndikat).

We zullen nu alle zeilen moeten bijzetten om te doen wat voor de stad echt nodig is boven dat wat de meeste winst oplevert. Dat klinkt ambitieus, maar in crisistijd dienen nu eenmaal ingrijpende maatregelen te worden genomen. Naast een onmiddellijk stop op de afbraak en verkoop van sociale huurwoningen zal er moeten worden ingezet op de transformatie naar- en bouw van voldoende goede en betaalbare woonruimte. Actiegroepen zoals Short Stay? No Way! hebben wat BPW Den Haag betreft een belangrijke functie in het vergroting van het maatschappelijk bewustzijn en fungeren als breekijzer om de wooncrisis weer bovenaan de politieke agenda te krijgen. Immers, de wooncrisis is ons niet overkomen, maar aangedaan door politieke keuzes — en onze groeiende beweging strijdt voor een radicaal ander beleid.

”Geen hotels in het Zeeheldenkwartier”

Hotelstrategie Den Haag

Prima dat het bestemmingsplan van de kantoorflat aan de Waldeck Pyrmontkade is veranderd in wonen, maar dan moeten er natuurlijk ook woningen komen, overeenkomstig met het daarmee beoogde belang van de volkshuisvesting. En dat brengt ons op het heikele punt in dit verhaal: short stay is feitelijk helemaal geen bewoning, maar een tijdelijk verblijf in een gemeubileerde hotelkamer voor een duur van minimaal 7 nachten en maximaal 6 maanden. De gemeente kan wel blijven doen alsof het pand geen hotel wordt, maar de short stay-constructie valt niet onder woningbouw en volgens de Hotelstrategie Den Haag bestaat er geen categorie ‘short stay’, dus is het gewoon een hotel — en die zou de gemeente niet meer buiten het centrum faciliteren! De hotelstrategie is in het leven geroepen om ervoor te waken dat er in Den Haag, als tweede toeristenstad van Nederland, geen Amsterdamse toestanden zullen ontstaan. Op basis van het geldende gemeentebeleid zouden de huidige plannen van het (hoe ironisch) Amsterdamse RE:BORN dus helemaal geen doorgang mogen vinden. Ook BPW Den Haag doet daarom een dringend beroep op de verantwoordelijk wethouder Martijn Balster, dat de gemeente de onrechtmatig verleende omgevingsvergunning intrekt en er op zal toezien dat de verleende woonbestemming in de herziende planvorming voor dit perceel wordt nageleefd.

De actiegroep heeft al veel onderzoek naar het vastgoedbedrijf gedaan. Aan de buitenkant presenteren de mensen achter RE:BORN zich aan de wereld als innovatieve en maatschappelijk bewuste ontwikkelende beleggers, maar wie achter deze zorgvuldig geconstrueerde façade snuffelt, komt al gauw tot de ontdekking dat hier louter winstbejag achter steekt, verhuld in mooidoenerij. Wie de handelswijze van RE:BORN ter discussie stelt en blokkeert, mag overigens rekenen op een bezoekje van hun louche ‘neefjes’. Via online-berichten meldden de activisten van Short Stay? No Way! al meerdere gevallen van intimidatie en provocatie vanuit RE:BORN. Iemand van de actiegroep: ”Op 7 mei kwamen twee mannen in een Ram-wagen voorgereden, die tevergeefs de deur probeerden te forceren en ons vervolgens met bouwhekken in het pand wilden opsluiten.” In een gesprek dat werd gefilmd kondigden de mannen van RE:BORN aan om de volgende dag met sloopwerkzaamheden te zullen aanvangen en gaven te kennen geen probleem te zien in het slopen van een bewoond pand. ”Ondanks het verzoek van de politie om ons met rust te laten, en de stapel bouwhekken van de openbare weg te verwijderen, keerden ze de volgende dag terug met een andere Ram-wagen, om een vergelijkbare scène te trappen.”

Zet de gemeente onder druk en doe mee aan de mailstorm!

Short Stay? No Way!

Vandaag heeft de actiegroep 5000 brieven in de buurt bezorgd, met de oproep om de wethouder Wonen massaal brieven te sturen. Hoe jij dat ook kunt doen lees je hier. Maak je gebruik van social media? Deel dan de oproep van de actiegroep! RE:BORN heeft inmiddels een kort geding aangespannen, dat maandag zal dienen. Al zou de rechter een spoedig vertrek van de actiegroep eisen: we zullen voorlopig nog van ze horen.