Veel klachten over wonen in een antikraakhuis

door Gerard Reijn – Volkskrant – 24-07-2010

Den Bosch – Vijf jaar en drie maanden woonde Co antikraak in Den Bosch. Een behoorlijke meevaller want antikraakbedrijf Ad Hoc had gezegd dat het waarschijnlijk maar voor een jaar was. Maar uiteindelijk kwam dan toch het moment waar elke antikraker op kan wachten: de eigenaar wilde met de woning aan de slag, en Ad Hoc verzocht hem te vertrekken. Co weigerde. ‘Ik zei: ik heb jarenlang tegen de 400 euro betaald inclusief gas en water. Ik beschouw dat als huur. Dus zou ik huurbescherming moeten hebben.’

Een rechtszaak dreigde, maar Ad Hoc verleidde hem met een andere woning. Met een veel lagere huur (officieel: bruikleenvergoeding) van 240 euro inclusief gas en licht. Co toonde zich meegaand en verhuisde. Maar al na een paar maanden kwam Ad Hoc weer met die gevreesde mededeling: je moet eruit. En nu had hij niet meer dat sterke argument van jarenlang ‘huur’ betalen. Opzegtermijn, gebruikelijk in de wereld van de antikraak: twee weken.‘Sindsdien lig ik in een slaapzak in het park’, zegt Co. Met zijn 42 jaar en met een zware hartaandoening. Een nieuwe woning kreeg hij niet van Ad Hoc, want, zegt Co: ‘Die hebben liever een paar studenten. Ze stoppen twee of drie studenten in een woning, en dan krijgen ze van elk 150 euro.’

Pogingen om via de gemeente aan een woning te komen strandden ook, en nu is hij dus dakloos. En woedend. Daarom wil hij het verhaal in de krant hebben, maar niet met zijn echte naam, want nu hij dakloos is, moet hij gaan sjoemelen met adressen om nog aan zijn uitkering te komen.

Met ingang van 1 oktober is kraken verboden. Daarmee lijkt het verschijnsel antikraak overbodig te zijn geworden, maar het tegendeel lijkt het geval. Justitie heeft al laten weten niet bij elke kraakactie tot ontruiming over te gaan (‘we ontruimen niet voor leegstand’) en bovendien krijgen gemeenten de plicht op te treden tegen leegstand.

Er wordt veel geklaagd over antikraakbedrijven. Acht bedrijven hebben zich aaneengesloten in de branchevereniging VLBN en hebben het initiatief genomen tot het opstellen van een keurmerk. Maar ook over deze acht zijn veel klachten.

In Den Bosch lijkt de antikraakmarkt grotendeels in handen van Ad Hoc Beheer, een van de acht. De twee woningbouwverenigingen in de stad, Zayaz en Brabant Wonen, zijn er klant. Enkele honderden woningen die moeten worden gesloopt of opgeknapt, zijn in gebruik gegeven bij het antikraakbedrijf, dat werd gekozen omdat het bonafide zou zijn.

Carlijne heeft daar niet veel van gemerkt. Ze moest twee weken geleden haar huis uit. Ze heeft nu een gewone huurwoning bemachtigd, maar wil toch niet met haar eigen naam in de krant omdat ze nog steeds bang is voor Ad Hoc: ze heeft haar borgsom nog niet terug.

Geen goed woord heeft ze over voor het antikraakbedrijf. Toen ze drie jaar geleden de sleutel van haar sloopwoning kreeg, zei de medewerker van Ad Hoc: ‘Nu is alles jouw verantwoordelijkheid. In het schuurtje ligt allemaal troep van de vorige bewoner, dat moet jij binnen twee weken netjes opruimen.’

Maar het ergste was het gebrek aan privacy. Medewerkers van Ad Hoc hadden elk moment toegang tot haar woning, ook als ze er niet was. En er waren de raarste verboden. Zo mocht ze niet praten met de pers of met de eigenaar van het pand. Feesten geven mocht niet, logees maximaal drie dagen. En ze mocht niet zonder toestemming op vakantie.

Veel ongemak, maar toch wel tegen lage kosten? Carlijne rekent voor: bij Ad Hoc betaalde ze 135 euro plus 90 euro voor gas, licht en water. Nu huurt ze bij een woningbouwvereniging voor 310 euro, krijgt ze 100 euro huursubsidie en betaalt ongeveer 50 euro aan gas en licht. ‘Ik betaal nu 45 euro meer voor een veel betere woning zonder kerels van Ad Hoc die in en uit kunnen lopen. En ik heb een huurcontract van nog maar één velletje. Bij Ad Hoc had ik tien velletjes met verbodsbepalingen.’

Een woordvoerder van Ad Hoc ontkent dat bewoners niet met de pers mogen praten. ‘Maar ze moeten wel even toestemming vragen, dan kunnen wij ze bijstaan in hun perscontacten.’ En dat van al die onnodige inspecties, dat klopt ook niet. ‘Die zijn bedoeld voor de veiligheid en het welzijn van bewoners. Wij controleren de staat waarin panden zich bevinden.’

Dat de bewoners worden overvallen door onaangekondigde bezoeken is volgens Ad Hoc ook niet waar. ‘Onze mensen zijn herkenbaar aan hun kleding. Ze bellen aan of kloppen, daar is een heel protocol voor.’ Volgens hem is Ad Hoc ‘een zeer servicegerichte organisatie’, die van de bewoners het rapportcijfer 8,5 heeft gekregen. ‘Dus gefeliciteerd dat u een paar ontevreden mensen heeft kunnen vinden.’

Ook directeur Bas Maassen van woningbouwcorporatie Zayaz is verbaasd over de klachten van bewoners. ‘Wij krijgen nooit klachten’, zegt hij. Volgens hem moet Ad Hoc er op toezien dat bewoners geen overlast geven, ‘maar dat betekent natuurlijk niet dat ze geen feestje mogen geven.’ En: ‘Er kan geen sprake van zijn dat vertegenwoordigers van Ad Hoc onaangekondigd een woning binnengaan. Als dat gebeurt, is dat in strijd met ons contract met Ad Hoc.’

Bij Ad Hoc had ik wel tien velletjes met verbodsbepalingen.

Ik mocht geen feesten geven en niet zomaar op vakantie gaan.